Hizmet dışı kalan kurulumlar birçok durumda çöplüklere yönlendirilirken, geri dönüşüm tesislerine ulaşan çelik parçalar genellikle büyük miktarda (sıklıkla kirli) sera gazı emisyonu üreterek parçalanıyor. Ancak, iki Hollandalı şirket, bir rüzgar türbininin fiziksel olarak en büyük ve en hantal parçalarını küçük evler, tekneler ve daha fazlası haline getirmek için yeni yollar önerdi.
19-27 Ekim 2024 tarihleri arasında Hollanda Tasarım Haftası’nda, Vattenfall ve tasarım stüdyosu Superuse, emekliye ayrılmış bir türbinin nacelle’inin (rüzgar türbininin en üstteki, çelikle kaplanmış parçası) içine inşa edilmiş yaklaşık 36 metrekarelik bir evi sergiliyor. Nacelle, jeneratör, dişli kutusu, fren sistemi ve sürüş mekanizmaları gibi jeneratör bileşenlerini barındırıyor. Orijinal iç parçaları boşaltıldıktan sonra, ekip dış kabuğu, güneş enerjili elektrik ve su ısıtma gibi olanakların yanı sıra bir ısı pompası içeren bir yaşam alanı, banyo ve mutfakla donatılmış bir prototip için kullandı.
Vattenfall’ın yenilik direktörü Thomas Hjort, “Kullanılmış türbinlerden malzemeleri yeniden kullanmanın yenilikçi yollarını arıyoruz… [bu,] mümkün olduğunca az değişiklikle yeni bir şey yaratmayı gerektiriyor,” diyerek durumu özetledi. “Bu, ham maddeleri ve enerji tüketimini tasarruflu hale getiriyor; böylece bu malzemelerin ilk çalışma ömründen sonraki yıllarda da faydalı olmasını sağlıyoruz.”
Superuse, yeni evi oluştururken en kolay yolu seçmedi. Ekip, sürdürülebilir tasarım firmaları Blade-Made ve Woodwave’dan yardım alarak, elektrik tesisatı ve cihazlar için daha fazla alan sağlayacak daha büyük, modern bir nacelle seçmek yerine, bir yapı standartlarına uygun konut inşa etmek için mümkün olan en küçük nacelle’yi tercih etti. Bu projede model ev, bir V80 2mW türbininin nacelle’ini kullanıyor. Ancak daha yeni tasarımlar genellikle 20 yıllık V80’in kaynak malzemesinden çok daha geniş olduğundan, gelecekteki versiyonlar sakinler için daha fazla alan sağlayabilir.
Proje tasarımcıları, dünya genelinde en az 10,000 V80 türbin nacelle’inin mevcut olduğunu tahmin ediyor ve bunların çoğu hâlâ faaliyette. Ancak, küresel rüzgar enerjisi talebinin artması ve bu ihtiyaçları karşılamak için daha gelişmiş türbinlerin kurulmasıyla bu durum değişecektir.
Superuse ve Blade-Made ortaklarından Jos de Krieger, “Eğer bir ev gibi karmaşık bir yapı mümkünse, o zaman çok daha basit ve ölçeklenebilir birçok çözüm de mümkündür,” dedi.
Vattenfall, geri dönüştürülmüş türbin parçalarıyla ilgili başka bir örnek de sundu. Şirket, daha önce, küçük türbin kanatlarının birkaç değişiklikle yüzme özelliği kazanabileceğini gösteren prototip testlerini duyurdu. Mimarlar Sonja Draskovic ve Jasper Manders, 90 fit uzunluğundaki test kanadının üstünü yeşil astroturf ile kaplayarak, tek odalı bir konut ve bir çit ile bahçe masası ekleyerek bir kullanım senaryosu sundular. Bu mini yapay adaların potansiyel kullanımları burada sona ermiyor.
Draskovic, “Bu yeni araziyle ne yapabiliriz diye düşünmeye başladık,” diyerek ekledi. “Güneş parkları, oyun alanları, evler: her şey mümkün.”
Rüzgar türbini kanatları için diğer potansiyel kullanımlar arasında yüzen güneş enerjisi santralleri, trafik gürültüsü bariyerleri ve tekne evleri bulunuyor. Draskovic ve ekibi, nacelle evde olduğu gibi, kullandıkları kanadın da mevcut olan en küçüklerden biri olduğunu belirtti. Ancak daha yeni tasarımlar neredeyse 100 metre uzunluğunda olup, gelecekteki yüzme testlerinde zorluklar yaratabilir. Fakat kanatların yeniden kullanımı yalnızca denizle sınırlı değil. Tasarımcılar, hizmet dışı kalan türbin kanatlarının veya daha küçük parçalarının trafik gürültüsü bariyerleri veya otoparklar gibi yerlere entegre edilebileceğini düşünüyor.
Bir rüzgar türbininin döngüsel yaşam döngüsünü tam olarak tamamlamak için muhtemelen çeşitli yeniden kullanım kombinasyonları gerekecektir. Özellikle problemli bileşenler, nadir toprak elementleri içeren piller gibi, ek düşünce ve çözümler gerektirir. Bu arada, tasarım ekipleri, hem tiny home hem de tekne üzerinde daha geniş bir kullanım için ölçeklendirmeden önce ek deneyler ve değişiklikler yapmaya ihtiyaç duyuyor. Yine de, geri dönüşümle ilgili bu girişimler, Vattenfall’ın yenilik direktörü gibi kişilerin gelecekte daha fazla geri dönüşüm olasılıkları için umut beslemesine ilham verdi.
Thomas, “Bu tasarımla artık rüzgar türbini kanatlarının büyük atık olarak gömüldüğü görüntüleri görmüyorum,” diyerek düşüncelerini aktardı.